توضیحات

رمان شیر تلخ، یک اتوبیوگرافی از الیف شافاک،پرخواننده ترین نویسندۀ زن تاریخ ترکیه،درمورد تقابل میان نویسندگی و مادر شدن است .

او هم مثل بسیاری از زنان دیگر،پس از به دنیا آمدن نخستین فرزندش،دچار افسردگی شدید پس از زایمان شد و این اتفاق،با یکی از مهم ترین بخش های زندگی الیف ،یعنی رمان نویسی،در تضاد کامل بود . اینکه هم یک نویسندۀ بی نقص باشی و هم یک مادر کامل، چالش های مخصوص به خودش را دارد .

او با الهام از این برهۀ حساس زندگی خود ،این کتاب را به رشتۀ تحریر درآورد و در سطربه سر آن،از تجربیات شخصی خود و چگونگی عبور از بحران های ریز و درشتش نوشت .

الیف به دنیا آمدن فرزند اولش و افسردگی حاصل از آنرا به زلزلۀ سال 1999 استانبول، و صداهایی که درطول این مدت در ذهنش اِکو می شد را به “بندانگشتی ها در حرمسرای درون” تشبیه کرده است . درواقع این بندانگشتی ها،جنبه های مختلف شخصیت الیف بودند ؛ یکی از آنها دوست دارد بنویسد ، یکی دوست دارد مطالعه کند و دیگری دوست دارد مادر چندین فرزند باشد …

او از درگیری های خود با بندانگشتی های ذهنش و معاملۀ مسالمت آمیزی که باهریک از آنها کرد ،نوشته است ؛ تا خوانندگان کتاب شیر تلخ هم بتوانند از تجربۀ موفقیت آمیز او ، به عنوان یک نویسنده و درعین حال مادری موفق ،استفاده کنند .

هم چنین در لابه لای سطرهای کتابش، درمورد تجربیات و چالش های سایر نویسندگان زن ، از جمله “سیلویا پلات” ،”آین رند” ، “لو سالومه” و … نوشته است .

مطالعۀ کتاب شیرتلخ را به کسانی پیشنهاد می کنیم که :

درگیر تجربه ای مشابه با تجربۀ الیف هستند ؛ البته او در مقدمۀ کتابش به این نکته اشاره می کند که شیر تلخ نه فقط برای زنان ،بلکه برای تمام زنان و مردان مجرد یا متأهلی که می کوشند میان نقش های متعدد زندگی شان،تعادل برقرار کنند، نوشته شده .

نظر منتقدان درمورد کتاب شیر تلخ :

• تأملی خردمندانه و اثرگذار دربارۀ ادبیات،مادر بودن و سلامت روحی . (آمازون)
• کتابی تأثیرگذار و خوش ساخت . ( penguin)
• زندگی نامه ای صمیمی و درگیرکننده . (کالین ماندرو )

تکه هایی از متن شیر تلخ :

هیچ‌کدام چاره ساز نبودند. درمان‌ها چاره ساز نبودند، زیرا من برای تغییر و خوب شدن آماده نبودم. چاهی پر از احساسات برای خودم کنده بودم. وقتی به عمیق بودن بیش از حد آن پی بردم، از کندن صرف نظر کردم و خودم را در آن چاه انداختم. تمام هفته‌ها و ماه‌های من درون آن چاه گذشت. هرقدر که دلم به حال خودم می‌سوخت، بیش‌تر در ته چاه فرو می‌رفتم. هرقدر به این باور می‌رسیدم که دیگر ته چاه هستم، بیش‌تر دلم به حال خودم می‌سوخت. ته چاه گردابی سرد و سوت و کور بود و من را در بر گرفته بود. چه وقت و چگونه ته این چاه رفته بودم، هیچ‌چیز نفهمیدم. هیچ تلاشی هم برای فهمیدن آن انجام ندادم. دوست نداشتم از آن چاه بیرون بیایم. آن‌جا ماندن راحت‌تر بود. بالا رفتن، دست و پا زدم وحتا پیچ و تاب خوردن هم سخت بود. این پیچ و خم افسردگی که می‌گویند، حتا اگر راه‌های خروج را هم پیدا کرده باشی، دوست نداری از آن‌جا بروی …

کورنتی لاو همیشه می‌گفت: «از این‌که در تمام روز همانند یک انسان نرمال رفتار کنم، لذت می‌برم.» «در آن لحظه‌ها هر قدر هم ترور، مرگ، جنگ و جدال و هر چیز مزخرف و ابلهانه‌ای از ذهنم عبور کند، کافی است که «ظاهری نرمال» از خودم نشان دهم.»

خب نرمال یعنی چی؟

به چه زنی، زن نرمال می‌گویند؟

بدون صفت نمی‌توان آن را توصیف کرد و قابل‌شناسایی نیست. «زن نرمال» هم یک‌سری صفات ویژه‌ای دارد. صفاتی که آن‌ها را در زندگی روزمره استفاده می‌کنیم عبارتند از: مادرانه، طرفدار صلح، مهربان، احساساتی و…

به این چرخه عادت کرده‌ایم. از پدران‌مان این‌گونه یاد گرفته و به همین شکل هم به فرزندان‌مان انتقال داده‌ایم. بی‌هیچ تفکر و اعتراضی آن‌ها را پذیرفته‌ایم. صفاتی که زنان را با آن‌ها «نرمال» و «طبیعی» خوانده‌ایم، درحالی‌که نمی‌دانیم چه تعداد از این صفات حقیقی و کامل هستند؟ چه تعداد از آن‌ها بعدها وارد ادبیات ما شده‌اند و اجتماع آن را پذیرفته است. آیا دختربچه‌ها از همان اول با احساسات مادرانه و روحیات لطیف متولد می‌شوند یا این‌که از طرف اجتماع و یا خانواده‌ای این‌طور بار می‌آیند؟